Брокаровские узоры и народная вышивка крестом как визуализация смены культурной парадигмы в традиционной культуре конца ХIX – начала XX вв.
Ключевые слова:
брокаровский орнамент, народная вышивка крестом, текстиль, печатные узорники для вышивания, художественный канон, культурная парадигмаАннотация
В статье на материале белорусского народного текстиля: традиционного костюма и ручников, исследуется проблема трансформации традиционного художественного канона, процесс замены символической знаковой системы геометрической текстильной орнаментики изобразительным по своему характеру растительным орнаментом под влиянием так называемых «брокаровских» или «мыльных» узоров и распространения вышивки крестом в народной культуре.
Список литературы
1. Білоус, Л. Брокарівська вишивка. Мильна, або брокарівська вишивка / Л. Білоус // Світанкові роси [Электронный ресурс]. – 2012. – Режим доступа:
http://barvinok.ucoz.net/publ/z_babusinoji_skrini/brokarivska_vishivka/11-1-0-156. – Дата доступа: 27.06.2012.
2. Иванова, И.Ю. Образ в искусстве орнамента: автореферат дис. …канд. искусствовед. / И.Ю. Иванова; Акад. переподготов. раб. иск., культ, туризма. – М., 2004.
3. Кацар, М.С. Беларускі арнамент : ткацтва, вышыўка / М.С. Кацар ; [пер. з рус., літ. апрац. і навук. рэд. Я. М. Сахуты]. – 2-е выд. – Мінск : Беларус. энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2009.
4. Лабачэўская, В.А Зберагаючы самабытнасць: З гісторыі народнага мастацтва і промыслаў / В.А. Лабачэўская. – Мінск: Беларуская навука, 1998.
5. Лабачэўская, В.А. Повязь часоў – беларускі ручнік / В.А. Лабачэўская . – Мінск: Беларусь, 2002.
6. Лабачэўская В.А. Рэгіянальныя і лакальныя асаблівасці беларускіх ручнікоў: да праблемы тыпалагізацыі / В.А. Лабачэўская // Ручнік у прасторы і часе: Матэрыялы Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі, Мінск, 19-20 лістапада 1998 г. – Мінск: БелІПК, 2000. С. 11—20.
7. Лобачевская, О.А. Белорусский народный костюм: крой, вышивка и декоративные швы / О. А. Лобачевская, З. И. Зимина. – Мінск : Беларус. навука, 2009.
8. Лобачевская, О.А. Канон как категория описания и анализа белорусского народного текстиля / О.А. Лобачевская // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі / Нац. акад. навук Беларусі, дзярж. установа ―Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя К. Крапівы‖. – Мінск, 2011. – Вып. 10. – С. 552–562.
9. Украинский народный орнамент. Образцы вышивок, тканей, писанок / Собрала О. П. Косачева. – Изд.2-е. – Киев, 1879.
10. Чумаков, В. Боги парфюмерного производства Брокары / В. Чумаков // [Электронный ресурс]. – 2012. – Режим доступа: http://marinant.ya.ru/replies.xml?item_no=189. – Дата доступа: 27.06.2012.
11. Чумаков, В. Прощай, немытая Россия / В. Чумаков // Огонек [Электронный ресурс]. – 2008. - № 52. – Режим доступа: http://www.ogoniok.ru/archive/2004/4838/11-60-
62/. – Дата доступа: 27.06.2012.
12. Dobrowolscy, A. i T. Strój, haft i koronka w województwie Śląskim / A. i T. Dobrowolscy. – Kraków, 1936.
13. Osińska-Piskorz, E. Wzorz polskich haftćw ludowych.Haft łowicki / E.OsińskaPiskorz. – Warszawa: Krajowa Agengja Wydawnica [b.r.].
14. Seweryn, T. Hafty opoczyńskie / T. Seweryn. – Lwów, 1926.